Dät deenske Fräislound?

Wie häbe do Sumerferien 2023 in Jutlound ferbroacht un fon Aarhus bit Rømø n Masse sjoon. In Suudwäästjutlound hiede iek ΄ne personelke Mission΄. 2004 wude dät Bouk Friserne - vore glemte forfædre (do Fräisen - uus ferjeten Foaroolden) fon Benny Siewertsen publisiert. Dät Bouk fertält uur ju fräiske Geskichte fon Suudwäästjutlound. Fräisen in Denemäärk? Wier sunt jo bleeuwen?

Benny Siewertsen stamt uut ne fräiske Familie uut de Tønder Marsk, n Loundstriek suudwäästelk fon ju Stääd Tønder. Sin Babe boalde noch Fräisk mäd sien Oolden. Ne deenske Toalkoarte uut dät Jier 1838 wist dät ju Tønder Marsk ne fräiske Toalminnerhaid hiede, ju Gammel Frederikskog (wäästelk fon ju Vidå) skuul sogoar eentoalich Fräisk wesen häbe. Ferskedene Familien in ju Tønder Marsk häbe domoals also Fräisk boald. Wo groot ju Minnerhaid foar 1838 wesen is, wiete wie nit.

Benny Siewertsen fersäkt tou bewiesen dät do Ailounde Rømø un Fanø un dät Fäästlound - bit Ribe tou - Deel wieren fon ne oolde fräiske Kultuur. Hie beskrift personelke Woarniemengen un Fermoudengen, man Bewiese kon hie nit reke. N Biespil is ju Warft Misthusum, suudwäästelk fon Skærbæk, ju uum dät Jier 1200 baud wuden is. Foar Siewertsen is dät aiske woarskienelk dät do Bewonere Fräisen wieren. In do Archive kon me enige Informatione uur do Denen un Niederlounder in ju Region Skærbæk fiende, man uur do Fräisen wude niks dokumentiert. Siewertsen mai also jädden spekulierje.

Uur dät Bouk, wät äigentliek n Striedskrift is, kon me läip kritisk wese. Dät wol iek nit dwo, 2008 häd Otto S. Knottnerus al ne läip kritiske Boukrezension skreeuwen. Iek wüül ap mien Raise ljauer hääruutfiende of et bute ju Tønder Marsk noch moor fräiske Geskichte rakt. Un jee, ju rakt et. Ribe wude uum dät Jier 705 gruunded un is ju ooldste Stääd fon Denemäärk. Die oolde Hondelsplats wude woarskienelk fon fräiske Koopljude gruunded un nit fuul leter fon Denen iennumen. In dät Ribe VikingeCenter is n Deel fon dän oolden Hondelsplats wierapbaud, n poor Huse uut de ´fräiske Tied´ wuden rekonstruiert un die historiske Kontekst mäd do fräiske Koopljude wädt ferkloord.

Dälich rakt et ju fräiske Minnerhaid in Denemäärk nit moor. Ju Sproake waas al in´t 20. Jierhunnert ferdwenen. Benny Siewertsen is kuut ätter sien Boukpublikation stuurwen un deermäd is woarskienelk uk die lääste fräiske Beweger fon Denemäärk stuurwen. 2009 hiede iek mäd sin Suun boald. Hie is stolt ap sin Babe un sien Oarbaid, man wan ju Sproake stuurwen is un ju Geskichte sien Betjudenge ferljust, dan assimiliert dät Foulk. Un dät is mäd ju fräiske Minnerhaid in Denemäärk geböärd. Wät blift sunt Geskichtsfoarskengen.

Wät Siewertsen nit lukket is, kon fillicht n uur noch äntdekke. Do Archive sunt fuul mäd Seken do noch nit äntdekt wuden sunt. Un wäl nit säkt, skäl uk niks fiende. Siewertsen is aiske kritisk uur do deensk-düütske Foarskere. Oafte failt die fräiske Bril. Iek toanke, dät et Siewertsen sien Willense waas, do Ljudene mäd disse Publikation aptouwoakjen. Wan dät also wuddelk sien Doul waas, dan häd hie dät wisse beräkt.